Voor veel huiseigenaren in Nederland is het eigenwoningforfait een bekend begrip. Dit is een bedrag dat wordt gezien als inkomen uit eigen woning en wordt bijgeteld bij het belastbaar inkomen. Het eigenwoningforfait is bedoeld om de fiscale voordelen van het eigen woningbezit, zoals de hypotheekrenteaftrek, te compenseren.
Recentelijk is de vraag opgekomen of het eigenwoningforfait, specifiek de laatste schijf van dit forfait, in strijd is met het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Voor 2024 gaat het dus om het 2,35% tarief dat geldt voor zover de WOZ-waarde van de eigen woning hoger is dan € 1.310.000. In dit artikel bespreken we de belastingheffing op inkomsten uit eigen woning.
Eigenwoningforfait en tarieven
Standaard wordt 0,35% van de WOZ-waarde van een woning bijgeteld bij het belastbaar inkomen. Voor woningen met een hogere WOZ-waarde, boven de grens van € 1.310.000 in 2024, geldt echter een hoger percentage. Voor het deel van de waarde boven deze grens geldt een forfait van 2,35%, wat leidt tot aanzienlijk hogere kosten voor eigenaren van woningen met een WOZ-waarde boven de € 1.310.000.
Voorbeeld: woning met een hoge WOZ-waarde
Stel dat een woning een WOZ-waarde heeft van € 1.600.000. Voor de eerste € 1.310.000 wordt 0,35% bijgeteld, wat neerkomt op € 4.585. Voor de resterende € 300.000 wordt 2,35% bijgeteld, wat neerkomt op € 7.050. Dit leidt tot een totale bijtelling van € 11.635, waardoor de voordelen van de hypotheekrenteaftrek grotendeels teniet worden gedaan.
Veranderende regels voor hypotheekvrije huizen: de Wet Hillen
Tot en met 2018 was de Wet Hillen van toepassing en werd het eigenwoningforfait voor huiseigenaren zonder hypotheek op nihil gesteld, waardoor zij geen bijtelling hadden. De aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld wordt sinds 1 januari 2019 echter stapsgewijs afgebouwd. De afbouw vindt plaats in 30 jaar, in stapjes van 3,33%-punt. In 2024 bedraagt de aftrek 80% van het verschil tussen het eigenwoningforfait en de aftrekbare kosten. De consequentie van het afbouwen van de aftrek is dat het inkomen uit eigenwoning (weer) boven € 0 uit kan komen. Voor een woning met een WOZ-waarde van € 1.600.000 zonder hypotheekrenteaftrek betekent dit voor 2024 een bijtelling van ongeveer € 2.000.
Advies over de Villataks: bezwaar maken?
In de praktijk is recentelijk de vraag opgekomen in hoeverre het eigenwoningforfait strijdig is met het EVRM. Het gaat dan specifiek om de vraag in hoeverre de laatste schijf van bovenstaande tabel (ook wel genoemd ‘’villataks’’) in strijd is met artikel 1 Eerste Protocol EVRM en artikel 14 EVRM. Voor 2024 gaat het dus om het 2,35% tarief dat geldt voor zover de WOZ-waarde van de eigen woning hoger is dan € 1.310.000.
Indien gewenst kunt u bezwaar maken tegen uw aanslag inkomstenbelasting waarin de villataks wordt toegepast.
Als u een definitieve aanslag inkomstenbelasting ontvangt is het belangrijk om de bezwaartermijn op de aanslag goed in de gaten te houden. Om uw rechten te behouden, is het raadzaam om zo nodig tijdig pro forma bezwaar aan te tekenen totdat er meer informatie beschikbaar is. Dit bezwaar moet binnen zes weken na de datum van de aanslag worden ingediend.